Cennik usług

Wyjaśnienie dla dociekliwych dlaczego w mediacji sądowej cywilnej proponujemy takie stawki.

Od 1 stycznia 2016 roku  koszty mediacji zalicza się do niezbędnych kosztów procesu i wydatków. Regulują to art. 98[1] §1 kodeksu postępowania cywilnego i art. 5.1. ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 20 czerwca 2016 r. w sprawie wysokości wynagrodzenia oraz podlegających zwrotowi wydatków mediatora w sprawach cywilnych nie określiło stawek, a tym bardziej maksymalnych stawek, za prowadzenie mediacji ze skierowania sądu, ale jedynie wysokość kwot zaliczanych do niezbędnych kosztów procesu, na co wskazuje miejsce zamieszczenia w kodeksie postępowania cywilnego delegacji ustawowej do wydania Rozporządzenia z dnia 20 czerwca 2016 r.

W dniu 1/07/2023 weszła w życie Ustawa z dnia 9 marca 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.2023.614 z dnia 2023.03.31), która nadając nowe brzmienie art  981 § 1 kpc, usunęła wątpliwość, że stawki z ww. Rozporządzenia nie są cennikiem usług mediatorów. Rozporządzenie to określa jedynie pułap zaliczalności wynagrodzenia i kosztów mediacji do kosztów procesu. W mediacji ze skierowania sądu mediator może więc proponować stawki wyższe niż z Rozporządzenia i ich wysokość jest przedmiotem umowy między mediatorem/ką a stronami.

W tej sprawie znajdujemy opinie również w literaturze (pisownia oryginalna):

“Koszty mediacji jako niezbędne koszty procesu. Omawiany przepis jest rozwinięciem art. 98 KPC. Z § 1 wprost wynika, że do niezbędnych kosztów procesu zalicza się koszty mediacji sądowej. Przepis wyraźnie wskazuje, że wynagrodzenie mediatora i koszty związane z prowadzeniem mediacji nie mogą być wyższe niż określone w WynMediatCywR. Nie oznacza to wyłączenia, co zostało szerzej opisane w komentarzu do art. 183(5) KPC, możliwości pobierania przez mediatora wynagrodzenia lub zwrotu wydatków w zakresie wyższym niż przewidziany w WynMediatCywR, lecz że jest to najwyższe wynagrodzenie i limit kosztów, jakie mogą zostać zaliczone do niezbędnych kosztów procesu.” (źródło: dr Tomasz Cyrol, dr hab. Dariusz Fuchs, Mediacja cywilna. Komentarz, CH Beck, 2022, s. 4.)

W innej publikacji:

“Należy przyjąć, że również w wypadku mediacji ze skierowania sądu mediator zawiera ze stronami tzw umowę mediatorską, niezależnie od tego, czy umowa ta przyjmie postać pisemną lub dokumentową, czy też zawarta zostanie w formie ustnej, czy per facta concludentia. Zatem również w wypadku mediacji instytucjonalnej pomiędzy mediatorem a stronami nawiązuje się stosunek o charakterze umownym. Jednak dla transparentności mediacji należy postulować zawieranie ze stronami umowy w formie pisemnej lub dokumentowej i zawarcie w niej wyraźnych postanowień dotyczących kosztów mediacji i zasad ich ponoszenia. (…)

Rozważenia wymaga również, czy w przypadku mediacji instytucjonalnej strony i mediator zachowują swobodę ustalania wysokości kosztów postępowania mediacyjnego i kosztów mediacji oraz zasad ich ponoszenia, czy też jest ona ograniczona przez przepisy art 98(1) § 1 zdanie drugie kpc oraz rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 20.06.2016 r w sprawie wysokości wynagrodzenia i podlegających zwrotowi wydatków mediatora w postępowaniu cywilnym. Na pytanie to, co do zasady, należy odpowiedzieć pozytywnie. (…)

W przypadku mediacji ze skierowania sądu ustawodawca pozwala zaliczyć tak ustalone koszty mediacji do niezbędnych kosztów procesu, przy czym jeżeli chodzi o wynagrodzenie i wydatki mediatora, to podlegają one zaliczeniu do niezbędnych kosztów procesu w granicach stawek określonych w rozporządzeniu w sprawie wysokości wynagrodzenia i podlegających zwrotowi wydatków mediatora w postępowaniu cywilnym (art 981 § 1 zdanie drugie kpc) Wykładnia literalna art 981 § 1 zdanie drugie kpc mogłaby prowadzić do wniosku, że w przypadku mediacji ze skierowania sądu strony nie mogą ustalić z mediatorem wynagrodzenia i zwrotu wydatków w wyższej kwocie, niż wynika to z powołanego rozporządzenia Taki wniosek byłby jednak błędny. Wykładnia systemowa art 981 § 1 kpc , jak również zmiana art 1835 § 2 zdanie pierwsze kpc prowadzą do wniosku, że ograniczenie przewidziane w art 981 § 1 zdanie drugie kpc nie wyklucza umownego ukształtowania przez strony i mediatora wzajemnych rozliczeń, a jedynie wyznacza granice, w jakich koszty te są zaliczane do niezbędnych kosztów procesu.” (źródło: A. Mendrek, Koszty postępowania mediacyjnego, w: Mediacja w praktyce mediatora i pełnomocnika, Wolters Kluwer, 2021, s. 258 nn.)

Akty prawne:

1. Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 20 czerwca 2016 r. w sprawie wysokości wynagrodzenia oraz podlegających zwrotowi wydatków mediatora w sprawach cywilnych, http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20160000921 

2. Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego, http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19640430296 

3. Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20051671398

Inne źródła: R. Zegadło, Mediacja w sprawach rodzinnych i opiekuńczych, „Rodzina i Prawo” 2006/1, s 57; A. Mendrek, Koszty procesu w świetle nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego z 4.07.2019 r., Pal 2019/11–12, s 206–207; M. Białecki, Mediacja w postępowaniu cywilnym, Warszawa 2012, s 120–125; M. Dziurda, Kodeks postępowania cywilnego. Praktyczny komentarz do nowelizacji z 2023 r., Warszawa 2023; https://www.rp.pl/rzecz-o-prawie/art38879581-kurosz-misiak-wojnar-pieniadze-dla-mediatorow